Alcohol y emigración: los problemas de medición en la investigación sobre el consumo de alcohol entre inmigrantes marroquíes y turcos

Aafje Dotinga, R. Van der Eijnden, B. San José, H. Garretsen, W. Bosweld

Resumen


El Islám prohíbe el consumo de alcohol, por lo que uno de los factores determinantes del consumo de alcohol entre los ciudadanos de origen turco y marroquí que viven en Holanda es el grado en el que viven conforme con las normas del Islám. Esto último depende en parte de su historia migratoria, su bagaje subcultural y su grado de integración en la sociedad holandesa. En este capítulo resumen 24 estudios holandeses que tratan el consumo de alcohol entre turcos y marroquíes y discutimos los problemas metodológicos y conceptuales que conllevan este tipo de estudios. Estas investigaciones se enfrentan con el problema de contactar con turcos y marroquíes, el problema de la validez de las respuestas obtenidas (el Islám destaca la importancia de valores tales como el honor y el respeto que pueden llevar a que los sujetos subestimen su consumo de alcohol), así como problemas de idioma. Además del problema del reducido tamaño de las muestras, se discuten los distintos métodos de investigación utilizados en los distintos estudios, y la conceptualización de “origen étnico”, que influyen en la fiabilidad y validez de los resultados. A pesar de todo se puede concluir que el consumo de alcohol entre los ciudadanos de origen turco y marroquí residiendo en los Países Bajos consumen menos alcohol que los holandeses; que los turcos consumen más alcohol que los marroquíes; que tanto entre los turcos como entre los marroquíes los hombres beben más que las mujeres, y los jóvenes más que los mayores.


Palabras clave


alcohol; epidemiología; migración; turcos; marroquíes; Holanda; étnico

Referencias


(1) World Health Organization (1980). Problems related to alcohol consumption. Geneva: WHO.

(2) Abraham, M.D., Cohen, P.D.A., Til, R.J. van, Winter, M.A.L. de (1999). Licit and illicit drug use in the Netherlands, 1997. Amsterdam: CEDRO.

(3) Bongers, I.M.B. (1998). Problem drinking among the general population: a public health issue? Rotterdam: Erasmus University.

(4) CBS (1983). De leefsituatie van de Nederlandse bevolking 1980. Kerncijfers. ’s-Gravenhage: Staatsuitgeverij.

(5) CBS (1987). De leefsituatie van de Nederlandse bevolking 1986. Kerncijfers. ’s-Gravenhage: Staatsuitgeverij.

(6) Lemmens, P.H.H.M. (1991). Measurement and Distribution of Alcohol Consumption. Maastricht: Rijksuniversiteit Limburg.

(7) Amersfoort, J.M.M. (1982). Knelpunten bij het verrichten van onderzoek bij etnische minderheden. In: Danz, M.J., Geuns, H.A. van, Nordbeck, H.J. (ed.). Verslagboek Symposium

Gezondheidszorg voor Ethnische Minderheden. ‘s-Gravenhage: Staatsdrukkerij.

(8) Meloen, J., Veenman, J. (1988). Het is maar de vraag..... Onderzoek naar responseffecten bij minderheden-surveys. Rotterdam: ISEO.

(9) Uniken Venema, H.P., Garretsen, H.F.L. (1995). Gezondheidsonderzoek bij moeilijk bereikbare groepen. Assen: Van Gorcum.

(10) Stolte, J. (1968). Turkije. Land-volk-cultuur. Baarn: Het Wereldvenster.

(11) Doomernik, J. (1991). Turkse moskeeën en maatschappelijke participatie. De institutionalisering van de Turkse Islam in Nederland en de Duitse Bondsrepubliek. Amsterdam: Instituut voor Sociale Geografie.

(12) Rooijendijk, L., Meulen-Wieringa, F. van der, Mea, M., Genc, S. (1988). Turken en Marokkanen in Hollands Welzijnsland. Over cultuurverschillen en de positie van immigranten. Baarn: H. Nelissen B.V.

(13) Mas, P. de (1991). Marokkaanse migratie naar Nederland: perspectief vanuit de herkomstgebieden. Internationale Spectator, 3, 110-118.

(14) Berg-Eldering, L. van den (1986). Van gastarbeider tot immigrant. Marokkanen en Turken in Nederland 1965-1985. Alphen aan den Rijn/Brussel: Samson Uitgeverij.

(15) SCP (1998). Sociaal en Cultureel Rapport 1998. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.

(16) Lucassen, J., Penninx, R. (1994). Nieuwkomers, nakomelingen, Nederlanders. Immigranten en hun nakomelingen in Nederland 1550-1993. Amsterdam: Het Spinhuis.

(17) CBS (2000). Allochtonen in Nederland 2000. Voorburg/ Heerlen: CBS- Facilitair Beheer.

(18) Meulenbeek, A., Roode, A. (1993). Een eigen weg: van denken naar doen. Hebben verblijfsduur en deelname aan activiteiten invloed op de integratie van Turkse en Marokkaanse vrouwen in Dordrecht? Rotterdam: Wetenschapswinkel

Rotterdam.

(19) Beer, J. de, Kuijper, H., Noordam, R. (1991). Gezinsherenigende, gezinsvormende en retourmigratie van Turken en Marokkanen. Maandstatistiek van de Bevolking, 91/1, 38-94.

(20) & S (2000). Amsterdam in Cijfers. Amsterdam: The Amsterdam Bureau for Research and Statistics.

(21) Manting, D., Butzelaar, E. (1997). Allochtonenprognose

-2015. Maandstatistiek van de Bevolking, 97/3, 30-46.

(22) Martens, E. (1999). Minderheden in Beeld. Rotterdam: ISEO.

(23) NSO (1999). Nationaal scholierenonderzoek 1996. Deel 2. Gedrag en gezondheid van scholieren. Utrecht: Nibud.

(24) Phalet, K., Lotringen, C. van, Entzinger, H. (2000). Islam in de multiculturele samenleving. Opvattingen van jongeren in Rotterdam. Utrecht: European Research Centre on Migration

and Ethnic Relations.

(25) Dotinga, A., Eijnden, R.J.J.M. van den, Bosveld, W., Garretsen, H.F.L. (2001). Opinions about alcohol use, related problems and alcohol research among Turks and Moroccans in

The Netherlands: Data from semi-structured face-to-face interviews. (Manuscript in progress).

(26) Lentjes, W. (1995). Marokko. Mensen, politiek, economie, cultuur. Amsterdam: KIT.

(27) Köycü, B., Kara, T., Çamlidag, O., Aydinli, R., Verschuren, W.M.M., Montfrans, G.A. van (1997). Risicofactoren voor hart- en vaatziekten bij Turken in Amsterdam en in Ankara. Ned

Tijdschr Geneeskd, 141 (18), 882-888.

(28) Jong, A. de (1988). Van buiten Nederlands, van binnen Turks. Turkse gezinnen en meisjes in Nederland. Rijswijk: Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur.

(29) Gemert, F. van (1998). Ieder voor zich. Kansen, cultuur en criminaliteit van Marokkaanse jongens. Amsterdam: Het Spinhuis.

(30) Bovenkerk, F. (1991). Het vraagstuk van de criminaliteit

der Marokkaanse jongens. De Gids, 154 (12), 959-978.

(31) Gemert, F.van., Torre, E. van der (1996). Berbers in de dope. Cultuur als verklaring voor vormen van criminaliteit. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 23 (3), 480-503.

(32) Meer, P.J. van der (1984). Omgaan met Marokkanen:

Regels, Omgangsvormen, Het psychosociale gesprek. Deventer: Van Loghum Slaterus.

(33) Sunier, T. (1994). Islam en etniciteit onder jonge leden van Turkse islamitische organisaties in Nederland. Migrantenstudies, 1, 19-32.

(34) Bosveld, W., Lindeman, E., Smeets, H. (2001). De Amsterdamse Burgermonitor 2000. Verslag van de tweede peiling over democratie en participatie in Amsterdam. Amsterdam: The Amsterdam Bureau for Research and Statistics.

(35) Shadid, W. (1979). Moroccan workers in The Netherlands. Leiden: Rijksuniversiteit Leiden.

(36) Boulhalboul, R., Zwaard J. van der (1996). Een kwestie van vertrouwen. Gespreksgroepen met Marokkaanse ouders. Rotterdam: Stichting Buitenlandse Werknemers.

(37) Becker, J., Hart, J. de, Mens, J. (1997). Secularisatie en alternatieve zinsgeving in Nederland. Rijswijk: SCP.

(38) Tennekes, J. (1989). Buitenlandse jongeren en cultuurconflict. Migrantenstudies, 4, 24-40.

(39) Peters, R. (ed.) (1987). Van vreemde herkomst. Achtergronden van Turkse en Marokkaanse landgenoten. Houten: Het Wereldvenster.

(40) Planije, M., Verdurmen, J., Wamel, A. van (2000). Alcohol- en druggebruik onder jonge Marokkanen in de gemeente Utrecht. Utrecht: Trimbos-instituut.

(41) Schothorst, Y. (1999). Allochtonenonderzoek anno 1999. Onderzoek (Nederlandse Vereniging voor Marktonderzoek en Informatiemanagement), p. 9-11.

(42) Jooste, P.L., Yach, D., Steenkamp, H.J., Rossouw, J.E. (1990). Drop-out and newcomer bias in a community cardiovascular follow-up study. International Journal Epidemiology, 19, 284-289.

(43) Kemper, F.H.C. (1996). Religiositeit, etniciteit en welbevinden bij mannen van de eerste generatie Marokkaanse moslimmigranten. Nijmegen: Uitgeverij Katholieke Universiteit Nijmegen.

(44) Wentholt, H. (1983). Survey onderzoek onder buitenlandse werknemers: kan dat wel?, in Jaarboek van de Nederlandse Vereniging van Marktonderzoekers. Amsterdam: Nederlandse

Vereniging van Marktonderzoekers.

(45) Gorissen, W.H.M., Ticheler, P.C.M., Kessel, R.P.M. van, Souverein, C.R. (1988). Gezondheidspeiling Utrecht. Resultaten van de Gezondheidspeiling Utrecht 1986-1987.Utrecht: GG&GD.




DOI: https://doi.org/10.20882/adicciones.528

Enlaces refback

  • No hay ningún enlace refback.